مطالعه مفید و موثر چه ویژگی‌هایی دارد؟روش‌های صحیح مطالعه کدام‌اند؟

افراد در زمینه مطالعه با مسائل زیادی در زندگی خود دست و پنجه نرم می‌کنند. به دلیل همه چیزهای متقابل که توجه شما را جلب می‌کند؛ تمرکز بر مطالعه دشوار است. و اگر در مدرسه هستید، باید حداقل کمی مطالعه کنید تا سال به سال پیشرفت کنید. و برای پیشرفت نیاز به دانستن روش های مطالعه دارید.

اگر می‌خواهید نمرات بهتری داشته باشید، به عادات مطالعه موثرتری نیاز دارید. کلید مطالعه موثر در انجام تمرینات طولانی مدت نیست؛ بلکه مطالعه دقیق است. در این مقاله قصد داریم به طور کامل شما را با نحوه مطالعه موثر و همچنین روش های مطالعه آشنا کنیم. پس با این مقاله مایندینو همراه باشید.

فواید مطالعه

آیا می‌دانستید که مطالعه با دوستان – در صورت انجام صحیح – مزایای متعددی برای تجربه یادگیری شما دارد؟ به زمان‌هایی که به تنهایی درس خوانده‌اید و زمانی که با دوستان خود درس می‌خوانید فکر کنید؛ کدام روش های مطالعه موثرتر بوده‌اند؟ اگر شما و دوستانتان روی کارها متمرکز بمانید و عوامل مزاحم را از بین ببرید، مزایای مطالعه در کوتاه مدت و بلند مدت را خواهید دید.

برخی از فواید مطالعه عبارت‌اند از؛

• مهارت‌های بین فردی را تقویت می‌کند.
• حفظ یادگیری را افزایش می‌دهد.
• خلق و خوی شما را بهبود می‌بخشد.
• سطح انگیزه شما را تقویت می‌کند.
• یادگیری را لذت بخش‌تر می‌کند.
• دوستی‌های شما را تقویت می‌کند.
• شما را تشویق می‌کند که آشکارا فکر کنید.
• مهارت‌ها و عادات جدید را توسعه دهید.

چارلز جونز: 

طی پنج سال آینده شما تغییری نخواهید کرد؛ مگر به دلیل ملاقات با افراد خاص و کتاب‌هایی که مطالعه می‌کنید. 

روش مطالعه SQ3R

SQ3R  یکی از روش های مطالعه بسیار کاربردی در پنج مرحله است:

پیش مطالعه (Survey)

اطلاعات لازم را برای تمرکز و تدوین اهداف جمع‌آوری کنید؛

عنوان را بخوانید:  به ذهن خود کمک کنید تا برای دریافت موضوع موردنظر آماده شود.

مقدمه و/یا خلاصه را بخوانید: خود را در مورد چگونگی تناسب هر فصل با اهداف نویسنده راهنمایی کنید و بر بیان مهمترین نکات نویسنده تمرکز کنید.

به هر عنوان و عنوان فرعی پررنگ توجه کنید: قبل از شروع به خواندن، ذهن خود را سازماندهی کرده و ساختاری برای افکار و جزئیات آینده ایجاد کنید.

به هر گونه گرافیک توجه کنید: نمودارها، نقشه‌ها، نمودارها و غیره برای بیان نکته وجود دارد. از آنها غافل نشوید.

به وسایل کمک خواندن توجه کنید: خط کج، چاپ چهره برجسته، هدف فصل و سوالات پایان فصل همه برای کمک به شما در مرتب سازی، درک و به خاطر سپردن گنجانده شده است.

سوال کردن (Question)

عنوان خط پررنگ برای هر بخش را به تعداد سوالات تبدیل کنید که فکر می‌کنید در آن بخش پاسخ داده می‌شود. هر چه سوالات بهتر باشد، درک مطلب شما بهتر اتفاق می‌افتد. در ادامه می توانید همیشه سوالات بیشتری را اضافه کنید. هنگامی که ذهن شما به طور فعال در جستجوی پاسخ به سوالات است، درگیر یادگیری می‌شود.

به ذهن خود کمک کنید تا درگیر شود و تمرکز کند.

مطالعه دقیق (Read)

هربار یک بخش را با سوالات خود در ذهن بخوانید و به دنبال پاسخ باشید. زمانی را که نیاز به پرسیدن سوالات جدید دارید تشخیص دهید.

یادآوری (Recite / Recall)

بعد از هر بخش، سوالات خود را متوقف کرده و به خاطر بیاورید و ببینید آیا می‌توانید از طریق حافظه به آنها پاسخ دهید. در غیر این صورت، دوباره به متن نگاه کنید (هر چند وقت یکبار که لازم است)، اما تا زمانی که نتوانید پاسخ‌های قسمت قبل را از حفظ بیان کنید؛ به قسمت بعدی نروید.

مرور (Review / Revise)

پس از اتمام کل فصل با استفاده از مراحل قبل، به سوالاتی که برای هر عنوان ایجاد کرده‌اید، بازگردید. ببینید آیا هنوز می‌توانید به آنها پاسخ دهید. اگر نه، به عقب نگاه کنید و حافظه خود را تازه کنید و سپس ادامه دهید.

سازمان ذهنی خود را اصلاح و شروع به ساختن حافظه کنید.

مطالعه موثر

مطالعه موثر و استفاده از روش های مطالعه یک امر تصادفی نیست. مربیان و روانشناسان سال‌ها در مورد روش‌های مطالعه تحقیق کرده‌اند. برخی از بهترین مطالعات از دانشگاه‌های برتر همچون؛ استنفورد، ایندیانا و شیکاگو انجام شده است؛ که آزمایشات دقیق با گروه‌های دانشجویی موثرترین روش‌های مطالعه را روشن کرده است. دانش‌آموزانی که از این روش‌ها پیروی می‌کنند راحت‌تر یاد می‌گیرند؛ مطالب را برای مدت زمان طولانی در حافظه خود نگه دارند. در ادامه به بیان 10 روش برای مطالعه موثرتر می‌پردازیم؛

1. نحوه برخورد شما با ذهنیت مطالعه

بسیاری از افراد به مطالعه به عنوان یک وظیفه ضروری نگاه می‌کنند نه یک لذت یا فرصتی برای یادگیری. این خوب است، اما محققان دریافته‌اند که نحوه برخورد شما با چیزی تقریباً به اندازه آنچه انجام می‌دهید اهمیت دارد. داشتن ذهنیت مناسب برای مطالعه دقیق‌تر مهم است.

گاهی اوقات نمی‌توانید خود را “مجبور” کنید که ذهنیت درستی داشته باشید و در چنین مواقعی باید به سادگی از مطالعه اجتناب کنید. اگر توجه شما به مسئله رابطه، بازی آینده یا اتمام یک پروژه مهم منحرف شده باشد، مطالعه فقط یک تمرین برای ناامیدی است. وقتی به چیز دیگری در زندگیتان توجه ندارید (یا وسواس ندارید!) به آن برگردید.

آلن دو باتن

نویسنده، فیلسوف و مجری تلویزیون

هر زمان که درد خیلی کُشنده و شدید باشد؛ مطالعه، چاقوی درد را کُند می‌کند. برای منحرف کردن ذهنم از افکار مایوس‌کننده، صرفا نیاز دارم به کتاب‌ها پناه ببرم.

راه‌های کمک به بهبود ذهنیت مطالعه:

سعی کنید هنگام مطالعه مثبت فکر کنید و مهارت‌ها و توانایی‌های خود را به خود یادآوری کنید.

از تفکر فاجعه بار خودداری کنید. به جای این که فکر کنید “من آشفته هستم، هرگز وقت کافی برای مطالعه برای این امتحان ندارم”، به این شکل نگاه کنید، “ممکن است هرچقدر که دوست دارم برای مطالعه تاخیر داشته باشم، اما از آنجا که در حال حاضر این کار را انجام می‌دهم؛ بیشتر کار را انجام خواهم داد.”

از تفکر مطلق بپرهیزید. به جای این که فکر کنید “من همیشه چیزها را به هم می‌ریزم”، دیدگاه عینی‌تر این است که: “آن زمان آنقدر خوب کار نکردم؛ چه کاری می‌توانم برای بهبود انجام دهم؟”

از مقایسه خود با دیگران اجتناب کنید؛ زیرا معمولاً در نهایت احساس بدی نسبت به خودتان دارید. مهارت‌ها و توانایی‌های شما مختص شماست و تنها شما هستید.

2. محل مطالعه شما مهم است!

بسیاری از مردم اشتباه می‌کنند که در مکانی تحصیل و مطالعه می‌کنند که واقعاً برای تمرکز مناسب نیست. مکانی با حواس پرتی‌های زیاد باعث می‌شود یک منطقه مطالعه ضعیف باشد. برای مثال؛ اگر سعی می‌کنید در اتاق خواب خود درس بخوانید، ممکن است رایانه و تلویزیون اتاقی جالب‌تر از مطالبی باشد که می‌خواهید مطالعه کنید.

کتابخانه، گوشه‌ای در سالن دانشجویی یا سالن مطالعه یا قهوه خانه‌ای آرام؛ مکان‌های خوبی برای مطالعه  هستند. اطمینان حاصل کنید که مناطق آرام در این مکان‌ها را انتخاب کنید، نه مناطق جمع‌آوری شده با صدای بلند. چندین مکان را در داخل و خارج از محوطه دانشگاه بررسی کنید. یافتن یک محل مطالعه ایده‌آل مهم است ؛ زیرا جایی است که می‌توانید در چند سال آینده به طور مطمئن روی آن حساب کنید.

مطالعات انجام شده نشان می‌دهد داشتن مکان مناسب برای مطالعه یکی از مهمترین عوامل در افزایش عملکرد است. اما چه چیزی باعث می‌شود یک مکان مطالعه خوب باشد؟ در اینجا ویژگی‌های مکانی است که می‌توان مطالعه را در آن انجام داد بیان شده‌اند؛

مکانی آرام!

محل مطالعه ایده‌آل از اکثریت کارهای خانه دور است. هنگام مطالعه، جلوگیری از حواس پرتی بسیار مهم است و شنیدن بقیه اعضای خانواده در حال صرف شام یا تماشای تلویزیون می‌تواند برای عادات خوب مطالعه بسیار مخرب باشد.

مکانی سازماندهی شده!

یکی دیگر از حواس پرتی‌های متداول در مطالعه، کارهای جانبی است. اگر دانش‌آموزی مجبور باشد مدام بلند شود و مداد خود را تیز کند یا کاغذ بیشتری بردارد؛ هر بار نشستن و بازیابی تمرکز سخت‌تر می‌شود. فضای مطالعه را با مقدار زیادی کاغذ، قلم و هرگونه مطالب آموزشی از کلاس مورد نیاز خود پر کنید. روش های مطالعه بهینه را نباید فراموش کنید. 

مکانی راحت و آسوده!

بدیهی است که محل مطالعه باید در جایی باشد که فرد بتواند برای مدت زمان طولانی بنشیند و تمرکز کند و استرس را به هر نحو ممکن به حداقل برساند. اما نباید مکانی باشد که فرد را با فعالیت‌های دیگر ارتباط می‌دهد! مطالعه در اتاق کار بیشتر به مطالعه منجر می‌شود تا مطالعه در اتاق خواب؟ مطمئنن مطالعه در اتاق خواب در عرض چند دقیقه منجر به خواب می‌شود.

با در نظر گرفتن این ویژگی‌ها، محل مطالعه کجا باید باشد؟ قسمت‌هایی از خانه که به خوبی شناخته شده‌اند؛ مانند یک دفتر کار خانگی یا یک اتاق نشیمن است. به طور کلی هرکجا می‌تواند باشد؛ به شرطی که هیچ مزاحمتی وجود نداشته باشد و باعث یادگیری شود!

3. هر آنچه را که نیاز دارید آماده کنید!

متأسفانه، وقتی مکانی ایده‌آل برای مطالعه پیدا می‌کنید؛ گاهی اوقات افراد چیزهایی را که نیازی به آنها ندارند به همراه می‌آورند. به عنوان مثال، اگرچه ممکن است نوشتن یادداشت در لپ تاپ برای ارجاع ایده‌آل به نظر برسد، اما رایانه‌ها به دلیل همه کاره بودن برای بسیاری از مردم حواس پرتی ایجاد می‌کنند. بازی کردن، بررسی فیدها، ارسال پیام کوتاه و تماشای فیلم‌ها همه حواس پرتی‌های فوق‌العاده‌ای هستند که هیچ ربطی به مطالعه ندارند. بنابراین از خود بپرسید که آیا واقعاً برای یادداشت برداری به لپ تاپ خود احتیاج دارید یا می‌توانید با کاغذ و قلم یا مداد کار کنید. تلفن خود را در کیف یا کوله پشتی خود نگه دارید تا حواس شما را تا آنجا که ممکن است متمرکز نگه دارد.

مواردی را که باید برای کلاس، امتحان یا مقاله‌ای که برای جلسه مطالعه روی آن تمرکز کرده‌اید مطالعه کنید. فراموش نکنید؛ هیچ چیز وقت گیرتر و اسراف‌کننده‌تر از این نیست که به طور مرتب به این سو و آن سو بروید. اگر با پخش موسیقی مورد علاقه خود بهتر درس را می‌خوانید؛ سعی کنید هنگام تغییر آهنگ، تعامل خود را با تلفن خود محدود کنید.

تلفن همراه شما یک غرق کننده احتمالی زمان و یکی از بدترین دشمنان تمرکز است.

4. یادداشت های خود را طرح‌بندی و بازنویسی کنید!

اکثر مردم متوجه می‌شوند که رعایت یک طرح کلی استاندارد به آنها کمک می‌کند تا اطلاعات را در اساسی‌ترین اجزای آن خلاصه کنند. مردم متوجه می‌شوند که اتصال مفاهیم مشابه به هم، به خاطر سپردن امتحان را آسان‌تر می‌کند. نکته مهمی که باید در نوشتن طرح کلی به خاطر بسپارید این است که یک طرح کلی فقط کلمات را به عنوان یک ابزار یادگیری زمانی که در کلمات و ساختار خود شما باشد، قرار می‌دهد. هر فردی در نحوه جمع‌آوری اطلاعات مشابه (که توسط روانشناسان شناختی “تکه تکه شدن” نامیده می‌شود) منحصر به فرد است. بنابراین در حالی که از کپی یادداشت‌ها یا طرح کلی افراد دیگر استقبال می‌کنید؛ مطمئن شوید که آنها را به کلمات و مفاهیم خود ترجمه می‌کنید. عدم انجام این کار باعث می‌شود که بسیاری از دانش‌آموزان در به خاطر سپردن موارد مهم دچار تزلزل شوند.

همچنین ممکن است استفاده از حواس هرچه بیشتر در هنگام مطالعه مفید باشد؛ زیرا هنگامی که حواس دیگر درگیر می‌شوند؛ اطلاعات به راحتی در افراد حفظ می‌شوند. به همین دلیل است که نوشتن یادداشت‌ها در وهله اول مفید است. بلند گفتن کلمات هنگام نوشتن یادداشت‌ها قبل از امتحان می‌تواند یکی از روش‌های درگیر کردن حواس دیگر باشد.

5. از حافظه خود استفاده کنید!

بازی‌های حافظه یا دستگاه‌های حافظه، روش‌هایی برای به خاطر سپردن اطلاعات با استفاده از یک ترکیب ساده از کلمات رایج هستند. اغلب مردم کلمات را با هم ترکیب می‌کنند تا یک جمله مزخرف ایجاد کنند که به راحتی به خاطر سپرده شود. به طور کلی روش های مطالعه زیادی وجود دارد. برای مثال؛ حرف اول هر کلمه را می‌توان برای نشان دادن چیز دیگری استفاده کرد. 

نکته کلیدی در مورد چنین دستگاه‌های حافظه این است که عبارت یا جمله جدیدی که به دست می‌آورید باید به یادماندنی‌تر و راحت‌تر از اصطلاحات یا اطلاعاتی باشد که سعی می‌کنید یاد بگیرید. این ترفند برای همه کار نمی‌کند؛ بنابراین اگر برای شما کار نمی‌کند، از آن استفاده نکنید.

دستگاه‌های یادگاری مفید هستند زیرا شما بیشتر از مغز خود برای به خاطر سپردن تصاویر بصری و فعال استفاده می‌کنید تا اینکه فقط فهرستی از موارد را به خاطر بسپارید. استفاده بیشتر از مغز به معنای حافظه بهتر است.

6. با دوستان خود مطالعه کنید!

برخی از افراد از مرور مطالب خود با گروهی از دوستان یا همکلاسی‌ها لذت می‌برند. چنین گروه‌هایی وقتی کوچک هستند (4 یا 5 نفر)، با افراد دارای استعداد تحصیلی مشابه و افرادی که در یک کلاس شرکت می‌کنند؛ بهتر کار می‌کنند. فرمت‌های مختلف برای گروه‌های مختلف عمل می‌کند. برخی از گروه‌ها دوست دارند فصل‌ها را با هم کار کنند و در حین گذراندن، یکدیگر را مورد آزمون قرار دهند. دیگران دوست دارند یادداشت‌های کلاس را مقایسه کرده و مطالب را به این ترتیب مرور کنند؛ تا مطمئن شوند که هیچ نکته مهمی را از دست نداده‌اند. چنین گروه‌های مطالعاتی می‌تواند برای بسیاری از دانش‌آموزان مفید باشد؛ اما نه برای همه.

7. برنامه‌ای تهیه کنید که بتوانید به آن پایبند باشید!

بسیاری از افراد مطالعه را به عنوان کاری که باید در زمان فراغت انجام داد، تلقی می‌کنند. اما اگر زمان مطالعه را دقیقاً همانطور که ساعت کلاس شما برنامه‌ریزی شده است؛ برنامه‌ریزی کنید، متوجه خواهید شد که در دراز مدت بسیار کمتر دردسر ساز می‌شود. گذراندن 30 یا 60 دقیقه در روز برای کلاس درس قبل یا بعد از آن بسیار ساده‌تر است و به شما امکان می‌دهد مطالب بیشتری را بیاموزید.

شما باید در طول ترم به طور منظم تا آنجا که می‌توانید درس بخوانید. برخی افراد هر روز مطالعه می‌کنند؛ برخی دیگر این کار را به یک یا دو بار در هفته موکول می‌کنند. فرکانس به اندازه مطالعه منظم مهم نیست.

برنامه‌ریزی در مطالعه از اهمیت زیادی برخوردار است.

8. استراحت کنید و پاداش بگیرید!

از آنجا که بسیاری از افراد مطالعه را به عنوان یک کار یا وظیفه تلقی می‌کنند؛ طبیعت بشر است که از آن اجتناب کند. با این حال، اگر پاداش‌هایی برای تقویت کارهایی که انجام می‌دهید قرار دهیدغ ممکن است از تغییری که در طول زمان در نگرش خود پیدا می‌کنید؛ خوشحال شوید.

پاداشها با تقسیم زمان مطالعه به اجزای قابل کنترل شروع می‌شوند. مطالعه برای 4 ساعت در یک زمان بدون وقفه برای اکثر افراد واقع‌بینانه و سرگرم‌کننده نیست. مطالعه به مدت 1 ساعت و سپس استراحت 5 دقیقه‌ای و خوردن میان‌وعده معمولاً پایدارتر و لذت بخش‌تر است. زمان مطالعه را به بخش‌هایی تقسیم کنید که برای شما منطقی و مفید است. اگر مجبورید یک فصل کامل از کتاب درسی را حفظ کنید؛ بخش‌هایی از این فصل را بیابید و متعهد شوید که هر قسمت را در هر زمان می‌خوانید و یادداشت‌برداری انجام می‌دهید.

اگر در اهداف خود موفق شدید (مانند انجام دو بخش از یک فصل)، به خودتان پاداش واقعی بدهید. برای مثال؛ “من امشب هنگام شام یک دسر خوشمزه سرو می‌کنم” ، یا “می‌توانم آهنگ جدیدی را گوش دهم” ، یا “من می‌توانم به ازای هر 2 بخش از فصل کتابی که می‌خوانم 30 دقیقه اضافی به بازی اختصاص دهم” .

نکته این است که پاداشی کوچک اما واقعی پیدا کنید و به آن پایبند باشید. برخی ممکن است این را پوچ بدانند، زیرا شما محدودیت‌هایی را تعیین می‌کنید که می‌توانید به راحتی آنها را نادیده بگیرید. اما با تعیین این محدودیت‌ها در رفتار خود، شما در واقع نظم و انضباط را به خود آموزش می‌دهید؛ که مهارت مهمی در طول زندگی خواهد بود.

9. سالم و متعادل باشید!

می‌دانم که زندگی در دوران مدرسه سخت است. اما هرچه تعادل بیشتری در زندگی خود جستجو کنید، همه اجزای زندگی شما آسان‌تر می‌شود. اگر تمام وقت خود را صرف تمرکز بر یک رابطه یا بازی کنید، می‌بینید که عدم تعادل چقدر آسان است. وقتی تعادل ندارید، مواردی که روی آنها تمرکز نمی‌کنید – مانند مطالعه – بسیار سخت‌تر می‌شود. تمام وقت خود را صرف مطالعه نکنید. با دوستان خود سرگرمی داشته باشید، با خانواده خود در ارتباط باشید و علایقی را در خارج از مدرسه پیدا کنید که می‌توانید دنبال کنید و از آنها لذت ببرید.

یافتن تعادل در واقع چیزی نیست که بتوان آن را آموزش داد، این چیزی است که با تجربه و به مرور در زندگی زندگی ایجاد می‌شود. شما می‌توانید با انجام آنچه که از قبل می‌دانید –  بدن خود را متعادل نگه دارید – به طور منظم ورزش کنید و درست غذا بخورید. هیچ راه میانبری برای سلامتی وجود ندارد. ویتامین‌ها و گیاهان دارویی ممکن است در کوتاه مدت به شما کمک کنند؛ اما آنها نمی‌توانند جایگزین وعده‌های غذایی معمولی و منظم و ورزش شوند.

به ویتامین‌ها و گیاهان دارویی همانطور که در نظر گرفته شده نگاه کنید.(به عنوان مکمل رژیم غذایی منظم و سالم.) گیاهان معمولی – مانند جینکو، جینسنگ و گوتو کولا – ممکن است به شما در تقویت توانایی‌های ذهنی، از جمله تمرکز، استعداد، رفتار، هوشیاری و حتی هوش کمک کنند.

10. بدانید چه انتظاری از کلاس دارید!

انتظارات استادان و معلمان مختلف از دانش‌آموزانشان متفاوت است. در حالی که یادداشت‌برداری خوب و گوش دادن در کلاس شروع خوبی است. صحبت کردن با مربی – به ویژه اگر دوره دشواری را پیش‌بینی می‌کنید – به شما در درک الزامات دوره و انتظارات استاد کمک می‌کند. شاید از اکثر دانش‌آموزان کلاس انتظار می‌رود که نمره خوبی بگیریند؛ زیرا مطالب بسیار دشوار است. دانستن زودتر از موعد به تنظیم انتظارات شما نیز کمک می‌کند.

اگر در یک  امتحان نمره بدی گرفتید؛ با مربی صحبت کنید. سعی کنید بفهمید که کجا اشتباه شده است و چه کارهایی می‌توانید در آینده انجام دهید تا از وقوع دوباره آن جلوگیری کنید.

یادگیری را فراموش نکنید!

مطالعه فقط گذراندن امتحان نیست. مطالعه تلاشی برای آموختن چیزهایی است که شاید به برخی از آنها اهمیت دهید. بنابراین در حالی که باید سهم خود را از کلاس‌هایی بگذرانید که هیچ ارتباطی با علایق شما ندارند؛ باید به دنبال چیزهای جالبی باشید که واقعا به آن علاقه دارید. در این راه باید به خوبی با روش های مطالعه آشنا باشید.

تا زمانی که بفهمید مدرسه فرصت بسیار خوبی است؛ مسلما فرصت بسیار زیادی از زندگی‌تان سپری شده است. در این صورت اکثر مردم نه زمان و نه انرژی لازم را برای برگشتن به مدرسه ندارند. بنابراین برای یادگیری برخی موارد وقت بگذارید، زیرا بعداً از این فرصت قدردانی خواهید کرد.

مایندینو؛ اندیشه‌ای نو!

یافتن بهترین روش مطالعه یک فرایند مداوم است. این چیزی نیست که بتوان آن را به شب انجام داد. شما باید دائماً مهارت‌های مطالعه خود را ارتقا دهید تا بهتر بدانید کدام روش بهتر و مفیدتر است.

یادگیری نحوه و روش های مطالعه بهتر به جلوگیری از وحشت و ناامیدی دفعه بعد که یک آزمون بزرگ در راه است، کمک می‌کند. پس؛ شما به احتمال زیاد خوب عمل می‌کنید و استرس کمتری قبل از امتحان خواهید داشت. زمانی که وقت داشتید مطالب را به درستی مرور کرده و تمرین کنید!

تسلط بر عادات مطالعه موثر نه تنها یادگیری را آسان‌تر می‌کند بلکه به شما در رسیدن به آرامش و ثبات زندگی کمک می‌کند.

سپاس از اینکه تا پایان این مقاله‌ی آموزشی با مایندینو همراه بودید. امیدواریم که توانسته باشیم به شما در جهت مطالعه موثر و رسیدن به بهترین روش های مطالعه کمک کرده باشیم.

شما در روز چه میزان مطالعه دارید؟ روش‌ های شما برای مطالعه موثرتر چه مواردی هستند؟

(لطفا نظر و یا تجربه خود را در این زمینه برای ما بنویسید.)