اختلال شخصیت وابسته چیست و چگونه آن را درمان کنیم؟

اختلال شخصیت وابسته (DPD) یکی از شایع ترین اختلالات شخصیت است. این بیماری در مردان و زنان به طور یکسان رخ می‌دهد؛ و معمولاً در بزرگسالی و جوانی با شکل‌گیری روابط مهم بزرگسالان آشکار می‌شود. امروز در این مقاله قصد داریم به طور مفصل به این اختلال بپردازیم. پس برای آشنایی با این اختلال و همچنین چگونگی درمان آن با این مقاله مایندینو همراه باشید.

اختلال‌های شخصیتی یا اختلال‌های رفتاری

جای تردید وجود ندارد که هر دستگاهی اختلال پیدا می‌کند؛ مثلا موتور اتومبیل، هواپیما، کامپیوتر و غیره همیشه اختلال پیدا می‌کنند و لازم می‌شود که دوباره تعمیر شوند. دستگاه عصبی مرکزی(مخ، نخاع و اعصاب) نیز اختلال پیدا می‌کنند و این اختلال در رفتار منعکس می‌شود.

طبقه‌بندی اخلال‌های رفتاری

سابق بر این، اختلال‌های رفتاری را به دو گروه عمده تقسیم می‌کردند. نوروزها و سایکوزها.

نوروزها: به اختلال‌های خفیف رفتاری گفته می‌شود. ماننده؛ اضطراب، وسوال و غیره. افراد نوروتیک زندگی عادی دارند اما احساس ناراحتی می‌کنند.

سایکوزها: به اختلال‌های شدید رفتاری گفته می‌شود؛ مانند اسکیزوفرنی. در این بیماری فرد با دنیای بیرون قطع رابطه می‌کند و حتماً باید بستری شود و به کمک دارد تحت درمان قرار گیرد.

همچنین در امروزه اختلال‌های رفتاری به طبقات مختلفی همچون؛ اختلال‌های اضطرابی، اختلال‌های جسمانی، اختلال‌های غذایی، اختلال‌های خلقی، اختلال‌های جنسی، اسکیزوفرنی و سایر اختلال‌های سایکوتیک، اختلال‌های خواب و اختلال‌های سازگاری تقسیم‌بندی می‌شوند.

طبقه‌بندی اختلال‌های شخصیتی

اختلال‌های شخصیت، مثل صفات شخصیت، از روی الگوهای رفتاری پایدار تمیز داده می‌شوند؛ با این تفاوت که اختلال‌های شخصیت، انعطاف‌ناپذیر و ناسازگارند. آنها عملکردهای شخصی و اجتماعی را مختل می‌کنند و برای فرد و اطرافیانش استرس آفرینند.

بر اساس DSM-IV-TR  ده اختلال شخصیت در سه گروه طبقه‌بندی می‌شوند؛

گروه اول؛ افراد عجیب و نامتعارف

• اختلال شخصیت پارانوئید
• اختلال شخصیت اسکیزوئید
• اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

گروه دوم؛ افراد نمایشی، احساسی و دمدمی

• اختلال شخصیت ضداجتماعی
• اختلال شخصیت مرزی
• اختلال شخصیت نمایشی
• اختلال شخصیت خودشیفته

گروه سوم؛ افراد مضطرب و هراسان

• اختلال شخصیت اجتنابی
• اختلال شخصیت وابسته
• اختلال شخصیت وسواسی جبری

اختلال شخصیت وابسته چیست؟

اختلال شخصیت وابسته (DPD) یکی از خوشه‌های اختلالات شخصیت است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته نیاز مبرم به مراقبت دارند. مشکلات این افراد اغلب به صورت رفتار “چسبیده” یا ترس از جدایی ظاهر می‌شود.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته به شدت به توانایی‌ها و مهارت‌های خود شک دارند و هوای درماندگی را در خود پرورش می‌دهند. آنها از رها شدن بسیار می‌ترسند. اینگونه افراد ممکن است در مورد توانایی خود در انجام برخی وظایف دروغ بگویند تا یک فرد ارزشمند را مجبور به انجام کاری برای خود کنند. این عمل این ایده را در ذهن ایجاد می‌کند که آنها نمی‌توانند بدون شخص دیگر آن کار را انجام دهند به همین دلیل تلاش می‌کنند از آن فرد جدا نشوند.

علائم اختلال شخصیت وابسته چیست؟

افراد مبتلا به DPD وابستگی عاطفی زیادی به افراد دیگر دارند و تلاش زیادی را صرف جلب رضایت دیگران می‌کنند. افراد مبتلا به DPD تمایل دارند رفتارهای نیازمندانه، منفعلانه و چسبیده از خود نشان دهند و از جدایی می‌ترسند. سایر ویژگی‌های مشترک این اختلال شخصیتی عبارتند از:

• ناتوانی در تصمیم گیری؛ حتی تصمیمات روزمره مانند آنچه باید بپوشند!
• اجتناب از مسئولیت‌های بزرگسالان با عمل منفعل و درمانده؛ وابستگی به همسر یا دوست برای تصمیم‌گیری مانند محل کار و زندگی!
• ترس شدید از رها شدن و احساس ویرانی یا درماندگی در پایان روابط؛ فرد مبتلا به DPD غالباً پس از پایان رابطه مستقیم وارد رابطه دیگری می‌شود!
• حساسیت بیش از حد به انتقاد
• بدبینی و عدم اعتماد به نفس؛ از جمله این باور که آنها قادر به مراقبت از خود نیستند!
• اجتناب از مخالفت با دیگران از ترس از دست دادن حمایت یا تأیید آنها!
• عدم توانایی در شروع پروژه‌ها یا وظایف به دلیل عدم اعتماد به نفس!
• دشواری تنها بودن!
• تمایل به تحمل بدرفتاری دیگران!
• نیازهای اطرافیان خود را بالاتر از نیازهای خود قرار می‌دهند!
• تمایل به ساده لوح بودن و خیال‌پردازی!

علت اختلال شخصیت وابسته چیست؟

اگرچه علت دقیق DPD مشخص نیست، اما به احتمال زیاد شامل ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، رشدی، مزاجی و روانی است. برخی از محققان معتقدند که شیوه فرزندپروری مستبدانه یا بیش از حد محافظتی می‌تواند منجر به ایجاد ویژگی‌های شخصیتی وابسته در افرادی شود که مستعد ابتلا به این اختلال هستند.

همچنین برخی علل و شرایط می‌تواند احتمال ابتلا به این اختلال را در فرد بیشتر کند. مانند؛

• رها کردن فردِ آسیب‌زا در دوران کودکی از طریق شرایط خانوادگی یا جنگ
• سابقه خانوادگی اختلالات شخصیت، افسردگی یا اضطراب
• بدرفتاری دوران کودکی؛ مانند داشتن والدینی که با تفکر فردی مقابله می‌کنند
• داشتن یک بیماری جسمی مزمن در دوران کودکی

 اختلال شخصیت وابسته چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص DPD باید از اختلال شخصیت مرزی متمایز شود؛ زیرا این دو علائم مشترکی دارند. در اختلال شخصیت مرزی ، فرد به ترس از رها شدن با احساس خشم و پوچی پاسخ می‌دهد. اما در DPD ، فرد با تسلیم شدن به ترس پاسخ می‌دهد و به دنبال رابطه دیگری برای حفظ وابستگی خود است.

در صورت وجود بیشتر یا همه علائم فوق؛ پزشک با گرفتن شرح حال کامل پزشکی و روانپزشکی و احتمالاً معاینه اولیه فیزیکی، ارزیابی را آغاز می‌کند. اگرچه هیچ آزمایش آزمایشگاهی برای تشخیص خاص اختلالات شخصیتی وجود ندارد؛ اما پزشک ممکن است از تست‌های مختلف تشخیصی برای رد بیماری جسمی به عنوان علت علائم استفاده کند.

اگر پزشک هیچ دلیل فیزیکی برای علائم نداشته باشد، ممکن است فرد را به روانپزشک، روانشناس یا سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی آموزش دیده برای تشخیص و درمان بیماری‌های روانی ارجاع دهد. روانپزشکان و روانشناسان از ابزارهای مصاحبه و ارزیابی دیگر، برای ارزیابی فرد برای اختلال شخصیت استفاده می‌کنند.

 عوارض اختلال شخصیت وابسته چیست؟

افراد مبتلا به DPD در معرض افسردگی، اختلالات اضطرابی و فوبیا و همچنین سوء مصرف مواد هستند. آنها همچنین در معرض سوء استفاده قرار می‌گیرند زیرا ممکن است خود را عملاً مایل به انجام هر کاری برای حفظ روابط خود بدانند.

آیا می‌‌توان از اختلال شخصیت وابسته جلوگیری کرد؟

اگرچه ممکن است پیشگیری از این اختلال ممکن نباشد؛ اما درمان DPD گاهی اوقات به فردی که مستعد این اختلال است امکان می‌دهد تا راه‌های سازنده‌تری برای مقابله با موقعیت‌ها بیاموزد.

توسعه ساختار شخصیت یک فرآیند پیچیده است که از سنین پایین آغاز می‌شود. روان درمانی با هدف تغییر شخصیت ممکن است زمانی موفقیت آمیز باشد که زود شروع شود و هنگامی که بیمار انگیزه بالایی برای تغییر دارد و هنگامی که بین کار درمانگر و بیمار رابطه کاری قوی وجود داشته باشد.

اختلال شخصیت وابسته را چگونه می‌توان درمان کرد؟

همانطور که در مورد بسیاری از اختلالات شخصیتی اتفاق می‌افتد؛ افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته به طور کلی به دنبال درمان این اختلال نیستند. در عوض، آنها ممکن است هنگامی که مشکلی در زندگی آنها، که اغلب ناشی از تفکر یا رفتار مربوط به این اختلال است،  بسیار شدید شود؛ به دنبال درمان باشند و دیگر قادر به کنار آمدن با آن نباشند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته مستعد ابتلا به افسردگی یا اضطراب هستند، علائمی که ممکن است فرد را مجبور به کمک کند.

«درمان اختلال شخصیت وابسته»

شما به کمک یک متخصص می‌توانید یک برنامه درمانی ارائه دهید که می‌تواند به شما در کنترل بیشتر این اختلال با استفاده از دارو، درمان و سایر ابزارها کمک کننده باشد.

✅ روان درمانی

 روان درمانی (نوعی مشاوره) روش اصلی درمان DPD است. هدف از درمان این است که به فرد مبتلا به DPD کمک کند تا فعال‌تر و مستقل‌تر شود و یاد بگیرد که چگونه روابط سالم ایجاد کند. هنگامی که تمرکز بر مدیریت رفتارهایی است که عملکرد را مختل می‌کند؛ درمانِ کوتاه مدت با اهداف خاص ترجیح داده می‌شود.

 اغلب برای درمانگر و بیمار مفید است که به نقش درمانگر توجه کنند تا راه‌هایی را تشخیص داده و به آنها بپردازند که در آنها بیمار می‌تواند در روابط واقعی خود این اختلال را کنار بگذارد. استراتژی‌های خاص ممکن است شامل آموزش قاطعیت برای کمک به فرد مبتلا به DPD برای ایجاد اعتماد به نفس و درمان شناختی رفتاری (CBT) باشد تا به افراد در ایجاد نگرش‌ها و دیدگاه‌های جدید نسبت به خود و سایر افراد کمک کند.

تغییر معنادارتر در ساختار شخصیتی افراد معمولاً از طریق روان درمانی بلندمدت روانکاوانه یا روان پویا دنبال می‌شود. جایی که تجربیات رشد اولیه مورد بررسی قرار می‌گیرند؛ زیرا ممکن است شکل‌گیری مکانیسم‌های دفاعی، شیوه‌های مقابله و الگوهای دلبستگی و صمیمیت در روابط نزدیک را شکل دهد.

✅ مصرف دارو

ممکن است دارو برای درمان افراد مبتلا به DPD که از مشکلات مرتبط مانند افسردگی یا اضطراب رنج می‌برند، استفاده شود. با این حال، درمان دارویی به خودی خود معمولاً مشکلات اصلی ناشی از اختلالات شخصیتی را درمان نمی‌کند. علاوه بر این، داروها باید با دقت کنترل شوند؛ زیرا افراد مبتلا به DPD می‌توانند از آنها به طور نامناسب استفاده کنند یا از داروهای تجویزی خاصی سوء استفاده کنند.

✅ افزایش آگاهی

 یادگیری بیشتر در مورد اختلال شخصیت وابسته، اختلالات شخصیتی و سایر شرایط بهداشت روانی می‌تواند به شما و عزیزان شما کمک کند تا در مورد حمایت مورد نیاز خود بیشتر بدانید.

✅ داشتن حمایت کافی

داشتن حمایت کافی می‌تواند به شما کمک کند تا نسبت به وضعیت خود و سایر شرایطی که ممکن است به اختلال شخصیت وابسته شما کمک کنند؛ احساس بهتری داشته باشید.

مایندینو؛ اندیشه‌ای نو!

اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک اختلال شخصیت مضطرب است که با ناتوانی در تنهایی مشخص می‌شود. افراد مبتلا به DPD علائم اضطراب را در زمانی که با دیگران نیستند از خود نشان می‌دهند. آنها برای راحتی، اطمینان، مشاوره و پشتیبانی به دیگران اعتماد می‌کنند.

افرادی که این شرایط را ندارند گاهی با احساس ناامنی روبرو می‌شوند. تفاوت در این است که افراد مبتلا به DPD برای عملکرد بهتر، به اطمینانِ خاطرِ دیگران نیاز دارند. طبق گفته کلینیک کلیولند، افراد مبتلا به این بیماری معمولاً ابتدا علائم را در اوایل تا اواسط بزرگسالی از خود بروز می‌دهند. این افراد می‌توانند با روان‌درمانی، مصرف دارو، افزایش آگهی و سایر موارد خود را درمان کنند.

سپاس از اینکه تا پایان این مقاله‌ی آموزشی با مایندینو همراه بودید. امیدواریم که توانسته باشیم به شما در جهت آگاهی بیشتر از این اختلال کمک کرده باشیم.

آیا شما خودتان یا اطرافیانتان به این اختلال دچار شده‌اید؟ بنظرتان چگونه می‌توان به افرادی با این اختلال کمک کرد؟
(لطفاً نظر و یا تجربه خود را در این زمینه برای ما بنویسید.)